Spis treści:

Kategoria:Słownictwo


Propercja i afektować - słownik wyrazów trudnych

W slangu informatycznym aż roi się od dziwnych konstrukcji słownych. Dbając o czystość języka polskiego, oczywiście w ramach moich skromnych możliwości, postaram się opisać najciekawsze z nich. Będą to te wyrazy, które najbardziej mnie rażą.

Propercja

Przyznam się, że od dłuższego czasu jest to mój numer jeden. Jest to słowo proweniencji angielskiej, wszak w tym języku powstają prawie wszystkie technologie z dziedziny informatyki. Spotkałem się z nim już dość dawno, w czasach, gdy próba odszukania jego znaczenia w pewnej wyszukiwarce zwracała 13 wyników. Od tamtego wydarzenia minęło już grubo ponad kilkanaście miesięcy, a słowo jak było, tak jest. Nie tylko jest - rozmnaża się i rozprzestrzenia po okolicy.

Propercja pochodzi od angielskiego słowa property, które może być tłumaczone jako właściwość, własność, nieruchomość, majątek, mienie, posiadłość, dobro, posesja, dobytek, majętność, realność, rekwizyt, dominium (źródło - Tłumacz Google). Do polskiego języka weszło za sprawą obiektowych języków programowania. Stosowane było ono do określania cech jakiegoś obiektu. Ta property pełniła funkjcę zmiennej na poziomie klasy. O ile zwykłe zmienne na poziomie klasy zwano polami (ang. field), o tyle property, oprócz udostępniania danych znajdujących się wewnątrz klasy, mogło realizować dodatkowe zadania. Bliżej temu do funkcji. Różnica polegała na tym, że funkcja wymagała użycia nawiasów i zwracała wartość. Oprócz tego, nie dało się do funkcji niczego przypisać. Property było w środku, to taka kompilacja pola i metody (funkcja wewnątrz klasy zwana jest metodą, por. ang function i method).

Zgodnie z powyższym, najbardziej naturalnym tłumaczeniem wydaje się właściwość, ale w potencji pojawia się też słowo własność lub po prostu cecha.

Zapamiętajmy: property = właściwość.

Afektować

To kolejny przykład słowa proweniencji angielskiej. Słysząc to słowo po raz pierwszy zrozumiałem je, może trochę intuicyjnie. Nie oznacza to jednak, że w mojej głowie nie zapaliła się kolorowa lampka. Po jakimś czasie zajrzałem do słownika, żeby się upewnić, czy lampka nie świeci nadaremno. Nie znalazłem afektować - znalazłem afektowany. Oto definicja ze słownika PWN:

afektowany - odznaczający się afektacją, nienaturalny, przesadny, sztuczny, pretensjonalny

Wspomniana intuicja znów podpowiadała, że coś tu nie gra. Co robić w takich chwilach? Najwygodniej przeprowadzić dźwiękonaśladowcze tłumaczenie wsteczne z języka polskiego na język angielski, po uprzednim odrzuceniu polskiej końcówki fleksyjnej. Bezkońcówkowa postać afekt prowadzi nas do angielskiego affect. Affect można tłumaczyć jako: wpłynąć, dotyczyć, oddziaływać, dotknąć, działać, udać, obchodzić, zadziałać, rozczulać, symulować, pozować, kroić, przyjąć, tknąć, rozrzewniać. Warto wspomnieć teżo słowie afekt oznaczające stan silnego wzburzenia lub oznaczone kwalifikatorem przestarzałości określenie uczucia sympatii, miłości. Fragment ta funkcja afektuje na wydruk należy zatem rozumieć w sposób następujący: ta funkcja ma wpływ na wydruk.

Pisałem wcześniej o angielskim pochodzeniu słowa afektować. Przyznam się teraz, że był to skrót myślowy. Pseudopolskie słowo afektować rzeczywiście przyszło z języka angielskiego, natomiast angielskie słowo affect ma swoje korzenie we francuskim słowie affecter.

Zapamiętajmy: afektuje = wpływa.

Autentykacja

Kolejne słowo, które powstało w wyniku nieumiejętnego przetłumaczenia angielskiego słowa. Tym razem źródłem jest authentication. Sposób tłumaczenia jest dość prosty, łopatologiczny, polegający na spolszczeniu poszczególnych sylab i dostosowaniu końcówki. Powód takiego tłumaczenia jest dość prosty - nie wszyscy znają polski odpowiednik tego wyrazu. Przy okazji zahaczę o inny aspekt zagadnienia związanego z tym słowem. Zauważyłem, że dość często mylone jest znaczenie pojęć authentication i authorization. Przypomina to sytuację z Austrią i Australią. Podobieństwo angielskich słów potrafi zbić z pantałyku. Świadomie napisałem o podobieństwie słów angielskich, bo tylko tam te wyrazy są podobne. W polskim słowniku istnieje słowo, które znaczeniowo doskonale odpowiada authentication. Jest to uwierzytelnianie. Przytoczę definicję zaczerpniętą ze słownika PWN:

uwierzytelnić — uwierzytelniać
-uczynić coś wiarygodnym
-stwierdzić autentyczność dokumentu lub podpisu, zgodność z prawem jakiejś czynności prawnej

Na czym polega autentykacja? Właśnie na stwierdzeniu, czy osoba próbująca skorzystać z naszej aplikacji, usługi na stronie internetowej, jest rzeczywiście tą osobą, za którą się podaje. Stwierdzamy autentyczność, uwiarygodniamy (lub uwiarygadniamy - obie wersje są poprawne) użytkownika. Znając wspomnianą definicję słownikową nie sposób pomylić authentication i authorization, czyli uwierzytelnianie z autoryzacją. Autoryzacja to proces definiowania praw danej jednostki. Na tym etapie określamy, czy osoba może mieć dostęp do konta bankowego i czy może realizować przelew. Jaka osoba? To zweryfikowaliśmy wcześniej w procesie uwierzytelniania. Najpierw uwierzytelniamy, potem autoryzujemy.

Zapamiętajmy: autentykacja = uwierzytelnianie.

cdn.

Metodologia

Dość często mam okazję słyszeć o wielu metodologiach w produkcji oprogramowania, między innymi o metodologii SCRUM. Problem polega na tym, że angielskie methodology nie jest dokładnie tym, czym polska metodologia. Przyjrzyjmy się definicji metodologii zaczerpniętej ze słownika PWN:

metodologia - nauka o metodach badań naukowych stosowanych w danej dziedzinie wiedzy

Co w takim kontekście miałaby oznaczać metodologia SCRUM? Należałoby to interpretować chyba jako pewną podgrupę nauk o metodach badań ochrzczoną jako SCRUM. Przypomina mi się jedna definicji poznana na pierwszej szkolnej lekcji biologii w moim życiu. Bios znaczy życie, logos - nauka. Biologia to nauka o życiu, o organizmach żywych. Analogicznie: metoda znaczy metoda, logos - nauka. Metodologia to nauka o metodach stosowanych w jakimś obszarze. Z trudem przyszłoby mi nazwanie SCRUM nauką, bo według mnie SCRUM nauką nie jest. To raczej zbiór zasad, których należy przestrzegać, aby praca nad projektem postępowała sprawnie. Teraz niespodzianka dla tych, którzy w dalszym ciągu nie widzą niczego niestosownego w słowie metodologia. Przyjrzyjmy się definicji podobnego słowa, również zaczerpniętej ze słownika PWN:

metodyka - zbiór zasad dotyczących sposobów wykonywania jakiejś pracy

Według mnie, ale nie tylko, bo nad tym problemem pochylali się już wybitni językoznawcy, do SCRUM znacznie lepiej pasuje metodyka. Metodologia to słowo tak często nadużywane, nie tylko w branży IT, że najprawdopodobniej wkrótce zasili słowniki, najpierw opatrzone kwalifikatorem potoczności, a potem już jako pełnoprawne słowo. Dziwi mnie to, bo metodyka jest krótsza i nie koliduje z pojęciami grupy logos, czyli nauk wszelakich. Wpływ angielskiego i bliskość fonetyczna methodology-metodologia okazują się silniejsze.

Wkrótce...

Redyrekcja

Serwis

Kategoria:Słownictwo

, 2013-12-20

Komentarze:

Piotr (2014-09-10 09:11:05)
A co ze "wsparciem" w znaczeniu "obsługi"? Jak w zdaniu "ta technologia (!) już nie jest wspierana"?
Robert (2015-05-31 01:13:17)
Afektowac jest w polskim slowniku i ma zupelnie inne znaczenie niz przedstawione powyzej. Dobrze byloby skorygowac ta niedorobke w fajnym wpisie.
Dodaj komentarz
Wyślij
Ostatnie komentarze
Dzieki za rozjasnienie zagadnienia upsert. wlasnie sie ucze programowania :).
Co się stanie gdy spróbuję wyszukać:
SELECT * FROM NV_Airport WHERE Code='SVO'
SELECT * FROM V_Airport WHERE Code=N'SVO'
(odwrotnie są te N-ki)
Będzie konwersja czy nie znajdzie żadnego rekordu?